دگزاکوئید (Dexacoid)

مكانيسم اثر:

دگزامتازون مشتق فلوئور متيل پردنيزولون با خواص گلوكونئوژنيكي، ضدالتهابي و ضد شوك قوي می‌باشد. هورمون‌های استروئيدي در پلاسما عمدتاً به آلبومين متصل می‌شوند و پروتئين را منتقل می‌کنند (در مورد كورتيزول، آلفاگلوبولين ترانسكورتين ناميده می‌شود) اين مجموعه استروئيدها را از سلول‌های استروئيدي آزاد می‌کند. داخل سلول، استروئيدها با گيرنده پروتئيني اختصاصي آن واكنش می‌دهند و يكسري تغييرات را تحمل می‌کنند. در ميان هسته مجموعه به پروتئين كروماتين و DNA متصل می‌شود. در اين شرايط سنتز پروتئین‌ها توسط عملي كه mRNA را انتقال می‌دهد تحت تأثیر قرار می‌گیرد. شايد به خاطر متوقف كردن اثر مجموعه بر روی قسمتي از ژنوم كه ناشي از توليد آنزیم‌های دخيل در گلوكونئوژنز و گليكوژنز می‌باشد. در آدرنال توليد آنزیم‌هایي كه نور آدرنالین را به آدرنالين تبديل می‌کنند توسط كورتيكوستروئيدها انجام می‌گیرد.

در بافت‌های ديگر مثلاً پوست، كورتيكوئيدها باعث كاهش توليد DNA و تقسيم سلولي می‌شوند.

فارماكوكينتيك:

دگزامتازون پس از تجويز به روش عضلاني سریعاً جذب می‌شود و به پروتئین‌های خاصي از پلاسما (آلفاگلوبولين) به نام ترانسكورتين متصل می‌گردد كه اين اتصال قابل ‌برگشت می‌باشد. نیمه‌ عمر پلاسمايي اين دارو 3 تا 5/4 ساعت است. دگزامتازون به ‌سرعت در كبد متابوليزه و به متابوليت‌هاي غیرفعال تبديل می‌شود. دفع متابوليت‌هاي حاصله از طريق کلیه‌ها انجام می‌گیرد.

موارد مصرف:

دگزامتازون براي درمان كتوز (استونمي)، واكنش‌هاي ازدياد حساسيت، حالات شوك و استرس، التهاب وتر و سينوس‌هاي وتري (سینوویت)، التهاب مفاصل (آرتریت)، واكنش‌هاي التهابي پوست و تسريع در عمل زايمان به ويژه هنگامي كه زايمان تاخير دارد بكارمي رود.

مقدار و روش مصرف:

گاو:

براي القاء زايمان: 20 تا 30 میلی‌گرم معادل 5 تا 5/7 میلی‌لیتر براي هر دام هر 24 ساعت به روش عضلاني.

بعنوان ضدالتهاب: 02/0 تا 2 میلی‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن هر 24 ساعت به روش وريدي يا عضلاني.

درمان كتوز: 5 تا 20 میلی‌گرم معادل 1 تا 4 میلی‌لیتر براي هر دام هر 24 ساعت به روش عضلاني.

درمان شوك: 4 تا 6 میلی‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به روش عضلاني يا وريدي.

اسب:

الف- بعنوان ضدالتهاب: 01/0 تا 2/0 میلی‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن هر 24 ساعت به روش عضلاني يا وريدي.

ب- درمان شوك: 5/0 تا 2 میلی‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به روش عضلاني يا وريدي.

سگ و گربه:

125/0 تا 1 میلی‌گرم به ازاي هر دام به روش عضلاني.

عوارض جانبي:

استفاده از دگزامتازون با مقادير بالا سبب مهار فعاليت آدرنوكورتيكال می‌شود. استفاده از دگزامتازون در اسب تحت شرايط مشخصي با بروز لنگش همراه بوده است كه احتمالاً به خاطر افزايش واكنش عروق به آمین‌های بيوژنيك می‌باشد.

موارد منع مصرف:

مصرف دگزامتازون در حيوانات آبستن به‌خصوص در ماه‌های آخر آبستني ممنوع است.

مصرف اين دارو در موارد زخم‌هاي قرنيه، ديابت مليتوس، بالا بودن فشارخون و نارسایی‌های كليوي و قلبي ممنوعيت دارد.

در موارد حساسيت به اين دارو تجويز آن ممنوع است.

تجويز اين دارو در بیماری‌هاي قارچي و ويروسي توصيه نمی‌شود.

تداخل دارویی:

اريترومايسين اثر كورتيكوستروئيدها را احتمالاً از طريق تداخل در متابوليسم آن‌ها افزايش می‌دهد. استفاده همزمان دگزامتازون با داروهاي ضدالتهاب غيراستروئيدي ممكن است سبب افزايش احتمال بروز زخم‌هاي گوارشي شود. از مصرف دگزامتازون در دام‌هايي كه با واکسن‌های زنده تخفيف حدت يافته واکسینه شده‌اند بايد خودداري شود. استروژن‌ها ممكن است اثرات دگزامتازون را تقويت كنند.

دوره پرهيز از مصرف:

گوشت: 8 روز پس از آخرين تزریق

شير: 3 روز پس از آخرين تزریق

شرايط نگهداري:

دارو در دماي كمتر از 30 سانتیگراد و دور از نور نگهداري شود. از یخ‌زدگی دارو جلوگيري شود.

بسته‌بندی:

اين دارو در ويال‌های 20، 50 و 100 میلی‌لیتری عرضه می‌گردد.